Wij zijn een leesclub van oud-medewerkers van Boekhandel Kooyker in Leiden, en bespreken sinds 2003 in wisselende samenstelling nieuwe en oudere boeken.

maandag 4 juni 2012

Mei 2012: drie romans

Een omnibusavond dit keer, met drie totaal verschillende romans op het programma. Toch waren we het vaak opvallend eens. Dat gold zeker voor de mensen die Mijn meneer van Ted van Lieshout gelezen hadden. Een zwaar en beladen onderwerp, zowel voor de schrijver als de lezer. Maar de complimenten vlogen over tafel: zeer aangrijpend, vonden we, integer, respectvol, confronterend. Het lezen van dit boek laat zich vergelijken met het zien van een auto-ongeluk: je weet wat er gaat gebeuren, en toch wend je je niet af. Met een razende vaart leidt Van Lieshout je de wereld van de 9-jarige Ted binnen. Terwijl de band tussen Ted en zijn meneer steeds sterker wordt, wordt je als lezer voortdurend geconfronteerd met een dilemma. Je leeft mee met de jongen die opbloeit onder de vleugels van meneer Timmermans, maar als je een stapje terug doet maakt de sympathie plaats voor afschuw en verbijstering over wat er eigenlijk gaande is. Van Lieshout slingert zijn lezers voortdurend heen en weer tussen wat ze vinden en wat ze zouden moeten vinden. Dat zijn boek daarnaast ook nog eens grappig is en vlot leest, maakt de prestatie nog indrukwekkender.



Met Mijn meneer probeert Van Lieshout vanuit zijn eigen beleving een nuance aan te brengen in het debat over pedofilie. Die bedoeling manifesteert zich niet alleen in het verhaal (Timmermans is een jonge, knappe man en Ted is onschuldig maar niet naïef), maar ook in het nawoord. Hierover verschilden we wel van mening: vergoeilijkt de schrijver niet erg wat hem is overkomen? Of maakt hij duidelijk dat zijn huidige opvattingen rechtstreeks het gevolg zijn van iets dat hem gevormd heeft? Hoe het ook zij, voor wie niet bang is om de morele confrontatie aan te gaan, is Mijn meneer een aanrader.

Over Jan van Mersbergens ‘Naar de overkant van de nacht’ waren we een stuk minder positief; sommigen hadden het boek ook niet uitgelezen. De buzz die er rond dit boek heerste, was volgens ons dan ook deels onterecht. Een trip die nergens toe leidt, meende Rutger. Treurig, vermoeiend, onsamenhangend, werd gezegd. We waarderen de aparte vorm die Van Mersbergen voor zijn vertelling heeft gekozen (het deed Dindy denken aan stream-of-consciousnesstechnieken van begin vorige eeuw), maar het kon niet echt overtuigen. Dat gold ook voor de magere grappen. Bovendien bleek niemand een overtuigde carnavalsvierder, waardoor ook het thema niet echt aansprak. En dat terwijl dat toch een unique selling point van het boek is, de eerste roman die zich tijdens carnaval afspeelt. Al met al een ongelukkige keuze. En dat is jammer, want Van Mersbergens andere romans zijn zeker de moeite waard, stelden Arno en Sander.

Otto de Kat konden we nergens op een fout betrappen in ‘Bericht uit Berlijn’. En daarmee is ook meteen een belangrijk pluspunt van het boek genoemd: het zit op alle niveaus heel degelijk in elkaar. Ook is het knap dat De Kat de Tweede Wereldoorlog tot wat menselijker proporties weet terug te brengen door een dergelijk klein verhaal te vertellen en dit mooi af te ronden. Ada en Rutger zouden het klanten daarom zeker aanraden. Noor was zeer enthousiast, vooral over het mooie taalgebruik. Anderen konden het technische aspect zeker waarderen, maar ervaarden het ook als kil en afstandelijk. De personages staan allemaal aan de goede kant, worden niet uitvoerig uitgewerkt en maken ook niet veel ontwikkeling door. Daardoor wordt het boek schematisch, en zelfs een beetje te clean. Conclusie: we hebben met plezier gelezen, maar daarna weinig ervan onthouden. En dat zou misschien niet moeten mogen.

2 opmerkingen:

Linda Visser zei

Hallo Marieke,
Ik zie dat jullie leesclub ook een weblog over boeken bijhoudt, net als ik, toevallig met dezelfde achtergrond. Is het een idee om naar elkaar te verwijzen? Jullie hebben al links naar andere sites staan, ik zou nog even moeten uitzoeken hoe dat moet of kun jij het me even laten weten?
Mijn blog vind je via: mooieboeken.blogspot.nl
Groetjes, Linda

Unknown zei

Ik heb inmiddels Mijn meneer ook gelezen. Inderdaad een heftig boek! Vond het vooral schokkend in combinatie met het nawoord waar geen afstand gedaan wordt van het gebeurde, terwijl ik als lezer de meneer al vanaf moment 1 niet vertrouwde en de goede bedoelingen voor mij zeer discutabel zijn. Zeker het lezen waard!
Nog enige nuance voor mij wat betreft Van Mersbergen: ik vond het best een goed/bijzonder boek door de vorm. Het is niet mijn favoriet aller tijden, maar de manier waarop hij in een dronkemansrit de nacht beschrijft vond ik sterk gedaan. Zelfs spannend, zoals ook gezegd werd, of er "loutering" zou optreden bij de hoofdfiguur. Moest ik toch even kwijt.