Wij zijn een leesclub van oud-medewerkers van Boekhandel Kooyker in Leiden, en bespreken sinds 2003 in wisselende samenstelling nieuwe en oudere boeken.

maandag 8 februari 2016

December 2015 - De stilte der zee

Spoileralert. Daar kwam het gesprek over De stilte der zee al snel op. Want in het verder indrukwekkende voorwoord wordt terloops het hele plot van het verhaal al verraden. En met een boek van nog geen 50 pagina's gebeurt er buiten het plot verder weinig om te bespreken. Het begin was intrigerend, maar daarna zakte het verhaal een beetje in.

Mooi geschreven vonden we het wel. Om het poëtisch taalgebruik zou je dit boekje prima meerdere keren kunnen lezen. Maar of we onszelf daartoe gingen zetten? Nee, waarschijnlijk niet. Daarvoor bleef er te weinig hangen wat ons intrigeerde.

December 2015 - Muidhond


Meestal zijn we het als leesclub vrij snel eens over onze recensie van het boek. Soms wordt het kamp in tweeën gespleten. Maar het komt zelden voor dat we er allemaal een verschillende mening op na houden: de een vindt het fantastisch, de volgende goed op sommige punten, een ander bar slecht.

Inge Schilperoords Muidhond slaagde erin deze verwarring te zaaien. Waar de een het poëtisch vond, meende de ander dat het taalgebruik saai was. Sommigen waren benieuwd hoe het afliep, anderen zagen het einde al mijlenver aankomen. Over een ding waren we het eens: Schilperoord zou wel eens een onehitwonder kunnen blijken. Want met Muidhond heeft ze zo geput uit haar eigen professionele leven dat we vermoeden dat ze niet tot een succesvolle opvolger komt waaraan meer fantasie te pas moet komen.

Omdat Schilperoord uit haar ervaringen als forensisch psycholoog put, zijn we het boek gaan bekijken als een aanklacht tegen het huidige systeem, waarin mensen met 'onwenselijke gevoelens' zonder afdoende begeleiding weer terug worden gestuurd in een maatschappij die geen vertrouwen in ze heeft. Terwijl die maatschappij onontbeerlijk blijkt om ze op het rechte pad te houden, zoals de vis uit de titel alleen kan leven in een zeer specifiek klimaat.

Door te vertellen hoe iemand moet veranderen, maar er geen eerlijke kans voor krijgt, breekt het boek tegelijkertijd een lans voor meer nuance, meer 'grijsheid' in het debat. Dat zou je dapper kunnen noemen. Maar Schilperoord kiest op het einde wel voor de makkelijke uitweg door een personage te laten sterven. En doordat Muidhond literair hier en daar tekortschiet, is het de vraag of ze haar lezers naast rationeel ook emotioneel heeft geraakt.