Wij zijn een leesclub van oud-medewerkers van Boekhandel Kooyker in Leiden, en bespreken sinds 2003 in wisselende samenstelling nieuwe en oudere boeken.

vrijdag 18 april 2008

April 2008: 'iets' van Murakami



De keuze bood wat vrijheid dit keer: een werk van Murakami moest het worden. Omdat bijna iedereen meerdere werken van deze schrijver had gelezen, konden we mooie vergelijkingen trekken en tegelijk Noor enthousiast maken, voor wie dit de eerste kennismaking was.

Noor las De olifant verdwijnt.
Dineke las Kafka op het strand, en las al eerder Ten zuiden van de grens.
Arno las Ten zuiden van de grens, en las al eerder Norwegian Wood, Spoetnikliefde, Na de aardbeving, De opwindvogelkronieken en Kafka op het strand.
Marieke begon in Hard-boiled wonderland of het einde van de wereld en las al eerder Norwegian wood, De opwindvogelkronieken, Kafka op het strand en De jacht op het verloren schaap.

We waren unaniem in ons enthousiasme voor deze schrijver.
Dineke vond dat Kafka op het strand over je heen dendert, er gebeurt heel veel en daar moet je erg over nadenken. Steeds denk je dat je bij de oplossing van iets bent en dan gebeurt er alwéér iets nieuws. Ze herinnert zich dat in Ten zuiden van de grens aan het einde de touwtjes bij elkaar kwamen en vraagt zich af of dat hier ook zo zal zijn. Arno en Marieke herinneren zich dat dat niet zo is, maar dat geeft ook niet. Tijdens het lezen kom je in een soort opwaartse flow en dan maakt het einde niet uit.

Arno signaleert daarop een tweedeling: boeken als Ten Zuiden van de grens en Norwegian wood zijn meer goed vertelde liefdesverhalen, terwijl bijvoorbeeld De opwindvogelkronieken en Kafka op het strand veel experimenteler zijn. Daar weet je niet altijd raad mee, soms (vaak?!) realiseer je je dat je er niets van begrijpt. Je schuift van verhaal A naar B en dan komt C erbij, het breidt zich steeds uit. Maar toch raak je nooit zozeer de draad kwijt dat je het opgeeft.

Arno was ook gefascineerd door de tegenstellingen waar Murakami gebruikt van maakt. In Ten zuiden van de grens gaat het bijvoorbeeld én over een kronkelende rivier én het Suezkanaal. Of de tegenstelling Oost – West bijvoorbeeld. Delen van de verhalen zijn voor ons heel onbekend, terwijl andere stukken wel weer heel herkenbaar zijn.

Wat erg bijdraagt aan de boeken is de twijfel of alles wel echt gebeurt. Van heel wat gebeurtenissen kun je je afvragen of ze echt zijn, of dat het misschien toch een droom was. En maakt dat uit voor de bijdrage van die gebeurtenis aan het verhaal? Noor herkent dit uit De olifant verdwijnt. Er komen ineens mannetjes uit de tv, en een olifant verdwijnt met verzorger en al. Marieke vindt vooral die rare personages Johnnie Walker en Colonel Sanders in Kafka op het strand geweldig: wie zijn ze, en hoe kom je er op?!

Als verwante schrijvers denken we aan David Mitchell (Wolkenatlas, Dertien) of Paul Auster (New York Trilogy). Iemand die onbekend is met het werk van Murakami kan het beste voorzichtig beginnen en de Opwindvogelkronieken voor later bewaren.

Terugkerende thema’s leken ons:
- Wat is echt en wat niet
- Muziek
- Eenzaamheid
- Eten
- Tegenstellingen
- Surrealistische/absurde zaken en gebeurtenissen

In een artikel uit HP de Tijd dat Arno uitdeelde wordt een overzicht van Murakami's werk geschetst. De daar genoemde punten komen ook in onze bespreking terug. De documentaire Dinner with Murakami biedt ook een interessante kijk op zijn schrijverschap en zijn status in Japan. En dat nog wel zonder dat de schrijver zelf optreedt in de documentaire.

1 opmerking:

Anoniem zei

Afgelopen zomervakantie heb ik twee Murakami's gelezen: De jacht op het verloren schaap en Dans dans dans. Eigenlijk is Dans een vervolg op De jacht. Met name Dans dans dans vond ik een heel erg goed boek, misschien wel de beste die ik heb gelezen (bijna allemaal inmiddels. Het boek gaat over fantasie en werkelijkheid en deze twee weet murakami geweldig te verbinden. Met een enorma fantasie vertelt murakami zijn verhaal. Prachtig.