Wij zijn een leesclub van oud-medewerkers van Boekhandel Kooyker in Leiden, en bespreken sinds 2003 in wisselende samenstelling nieuwe en oudere boeken.

maandag 21 februari 2011

Februari 2011: Vrijheid



Verwachtingen, dat is het centrale thema van dit boek. Mensen die elkaar gek maken met hun verwachtingen. Verwachtingen van ouders en kinderen, die niet worden uitgesproken maar die er wel zijn. Of die wel worden uitgesproken en waar je dan onder gebukt gaat. Welke vrijheid heb je onder zulke verwachtingen? En kun je het als ouders eigenlijk wel goed doen? Komen zulke processen niet altijd kijken tussen mensen met zo'n sterke band? Een kind wil het altijd graag goed doen voor zijn ouders, maar wat als beide ouders andere verwachtingen hebben?

Franzen weet met een enkele pennenstreek van alles neer te zetten, zo terloops dat je er soms van schrikt hoe veel daar dan eigenlijk staat. Je kunt kiezen hoeveel je er van meeneemt. Het onderhuidse kun je wel of niet oppikken. Het gaat eigenlijk over alles wat er echt toe doet in het leven. Bestaat vrijheid wel zo lang er anderen zijn die ook hun vrijheid willen?

Nee, te afstandelijk, zeiden sommige leesclublezers. De personages zijn onaangenaam en door de afstandelijkheid blijft het verhaal te ver van je vandaan. Sommige passages zijn ook te lang, met name het stuk over mijnbouw.

Een meesterwerk, zeiden anderen. Knap dat je beeld van de personages zo verandert terwijl je leest. Een gebeurtenis kleurt wanneer je die vanuit verschillende perspectieven bekijkt. En bijzonder knap dat eigenlijk niet een van de personages sympathiek overkomt, maar dat je toch wilt weten wat ze beweegt. Ze grijpen je bij de keel, onsympathiek of niet. En door de gelaagdheid en de perspectieven krijg je toch een gevoel van sympathie voor een van hen. Alles is even waar, Walter is een lieve goedzak maar ook een sukkel.

Is het een Great American Novel of is het universeel? De gevoelens en thema's zijn universeel, maar het wordt op een zeer Amerikaanse manier naar buiten gebracht. 

Het einde van de bespreking was toch heel positief. Het boek werd geroemd en als vanzelf vroegen wij ons af wat we na de eerste zeven jaar de beste leesclubboeken vinden? Wat is onze top drie uit de lijst met boeken, en welke boeken waren de afknappers? 

En toen we het toch over meesterwerken hadden, kwamen we tot een griezelige ontdekking: we bleken niet in staat om vijf echt goede vrouwelijke hedendaagse auteurs te noemen. Daar komen we de volgende keer dus op terug: de beste, de slechtste en de vrouwen.

5 opmerkingen:

Sander zei

De slechtste:
1. Tommy Wieringa - wat een omhooggevallen boek
2. Renate Dorrestein - niveau Libelle
3. Pullmann - Gehele genre niet aan mij besteed

De beste:
1. Paul Auster - Orakelnacht - ongekende klasse
2. Franzen - Vrijheid - Fantastisch boek over alle thema's in het leven
3. Philip Roth - Complot tegen Amerika - wat als....

De vrouwen (willekeurige volgorde)
Sanneke van Hassel
Esther Gerritsen
Annelies Verbeke
Tjitske Jansen
Lionel Shriver
Nicole Krauss
en dan vergeet ik er vast nog een paar.

Marieke zei

De slechtste
1. Dorrestein (te voor de hand liggend)
2. Wieringa (jammer)
3. Pullmann (houd niet van fantasy-ish)

De beste
1. De welwillenden (enorme klus maar diep indrukwekkend)
2. Vrijheid (sluit me aan bij Sander)
3. Complot tegen Amerika (Had ik nooit zelf uit het rek gepakt, echt een aanwinst dankzij de leesclub)
(4. Auster)

Vrouwen
Siri Hustvedt
Nicole Krauss
Hella Haasse
Sarah Waters
Rachel Seiffert

Marieke D. zei

Slechtste:
Gevoel - Arie Storm
De Grens - Pulkkinen
Caesarion - Wieringa

Beste:
Wisselwachter - Jean Paul Franssens
Complot tegen Amerika - Philip Roth
Laatste dagen - Arjan Visser

Vrouwen:
Kristien Hemmerechts
Esther Gerritsen (die vind ik echt goed en ook redelijk constant, zelfs de duif kon ik wel waarderen)
Vrouwkje Tuinman
(de debuten van Laura Broekhuysen en Bianca Boer vond ik veelbelovend...)
Nicole Krauss inderdaad!

Unknown zei

van wat ik mee heb gelezen:

de slechtste:
Caesarion en Clausewitz (pretenderen veel, brengen jammerlijk weinig)

de beste:
Over het doppen van bonen en J Kessels (allebei geweldig, maar niet te vergelijken; allebei boeken die ik niet had gelezen zonder de leesclub)

de vrouwen (lastig inderdaad):
AS Byatt
Margaret Atwood
.... verder kom ik eigenlijk niet

en totaal niet aan mij besteed, maar moet JK Rowling hier niet ook genoemd worden?

Sander zei

@Machteld: als wat? Slechtste? Een vrouw is ze geloof ik wel....