Verwachtingen, dat is het centrale thema van dit boek. Mensen die elkaar gek maken met hun verwachtingen. Verwachtingen van ouders en kinderen, die niet worden uitgesproken maar die er wel zijn. Of die wel worden uitgesproken en waar je dan onder gebukt gaat. Welke vrijheid heb je onder zulke verwachtingen? En kun je het als ouders eigenlijk wel goed doen? Komen zulke processen niet altijd kijken tussen mensen met zo'n sterke band? Een kind wil het altijd graag goed doen voor zijn ouders, maar wat als beide ouders andere verwachtingen hebben?
Franzen weet met een enkele pennenstreek van alles neer te zetten, zo terloops dat je er soms van schrikt hoe veel daar dan eigenlijk staat. Je kunt kiezen hoeveel je er van meeneemt. Het onderhuidse kun je wel of niet oppikken. Het gaat eigenlijk over alles wat er echt toe doet in het leven. Bestaat vrijheid wel zo lang er anderen zijn die ook hun vrijheid willen?
Nee, te afstandelijk, zeiden sommige leesclublezers. De personages zijn onaangenaam en door de afstandelijkheid blijft het verhaal te ver van je vandaan. Sommige passages zijn ook te lang, met name het stuk over mijnbouw.
Een meesterwerk, zeiden anderen. Knap dat je beeld van de personages zo verandert terwijl je leest. Een gebeurtenis kleurt wanneer je die vanuit verschillende perspectieven bekijkt. En bijzonder knap dat eigenlijk niet een van de personages sympathiek overkomt, maar dat je toch wilt weten wat ze beweegt. Ze grijpen je bij de keel, onsympathiek of niet. En door de gelaagdheid en de perspectieven krijg je toch een gevoel van sympathie voor een van hen. Alles is even waar, Walter is een lieve goedzak maar ook een sukkel.
Is het een Great American Novel of is het universeel? De gevoelens en thema's zijn universeel, maar het wordt op een zeer Amerikaanse manier naar buiten gebracht.
Het einde van de bespreking was toch heel positief. Het boek werd geroemd en als vanzelf vroegen wij ons af wat we na de eerste zeven jaar de beste leesclubboeken vinden? Wat is onze top drie uit de lijst met boeken, en welke boeken waren de afknappers?
En toen we het toch over meesterwerken hadden, kwamen we tot een griezelige ontdekking: we bleken niet in staat om vijf echt goede vrouwelijke hedendaagse auteurs te noemen. Daar komen we de volgende keer dus op terug: de beste, de slechtste en de vrouwen.
