Wij zijn een leesclub van oud-medewerkers van Boekhandel Kooyker in Leiden, en bespreken sinds 2003 in wisselende samenstelling nieuwe en oudere boeken.

vrijdag 19 oktober 2007

Oktober 2007: Het derde huwelijk


Het boek
In Het derde huwelijk vertelt Lanoye over Maarten Seebregs. Hij laat zich verleiden om een schijnhuwelijk aan te gaan met de Afrikaanse Tamara. Als zij haar verblijfsvergunning heeft, zullen ze scheiden en kan zij trouwen met haar Vlaamse geliefde Vandessel. Die staat bij de Vlaamse IND als verdacht aangemerkt vanwege twee eerdere misgelopen huwelijken met buitenlandse vrouwen. Naast het relaas over deze ingewikkelde constructie (die steeds ingewikkelder blijkt te zijn) vertelt Lanoye over Maarten Seebregs leven, zijn overleden geliefde Gaëtan, zijn vader, zijn huis, zijn ontslag.

De discussie
Alle aanwezigen hadden wat moeite om ‘in’ het verhaal te raken. Maar als je dan eenmaal op gang bent, dan boeit het zeker. De leesclub was het er over eens dat dat punt ergens na pagina 147 lag. Rutger was dat punt nog niet gepasseerd, maar ging naar aanleiding van de discussie beslist verder lezen. Marianne heeft zitten schaterlachen boven het boek. Iedereen waardeerde de prachtige oneliners die door het hele boek verspreid staan, en ook het Vlaams was verfrissend.

‘“Trouwen is heel gemakkelijk,” zegt Vandessel, “het is een kwestie van willen of niet willen.”’

Seebregs heeft wel wat tijd nodig om uiteindelijk ja te zeggen tegen het voorstel van Vandessel. Pas als hij bedenkt dat de dunne Tamara van achteren gezien ook wel een man zou kunnen zijn, gaat hij overstag.

De scène in de tram lijkt de sleutelpassage in het boek te zijn. In deze scène worden Maarten en Tamara uitgedaagd door een stel vervelende jochies. Uiteindelijk ontstaat een heftige vechtpartij. We vragen ons af of deze scène als eerste geschreven is, of dat hij gaandeweg het boek ontstond. Het is zo’n sterke scène, waarin zo veel van het boek samenkomt, dat je zou kunnen denken dat het boek er aan opgehangen is. Maarten is de iets te zachte man die met zich laat sollen, en daardoor regelmatig in de problemen komt. Zoals nu dus.

Arno is de enige die meer van Lanoye heeft gelezen en gezien, en vindt dat dit boek goed binnen het overige werk past. Het treurige beeld dat van België geschetst wordt, sluit daarnaast wel aan bij andere Vlaamse auteurs.

Waarom heet dit boek nu Het derde huwelijk? Het zouden verschillende dingen kunnen zijn. Natuurlijk is dit het derde ‘buitenlandse’ huwelijk dat Vandessel wil sluiten. Maar als je kijkt naar Seebregs en zijn relaties dan is dit na zijn vader en Gaëtan zijn derde ‘huwelijk’. Marianne wijst ook nog op de drie ongewilde slokken water die Seebregs aan het einde binnenkrijgt.

Het was opmerkelijk dat we niet heel lang doorpraatten over dit boek. Het was zeker de moeite waard, maar er was niet heel veel over te vertellen.